Huilen in een vergadering is niet professioneel!
Emoties helpen niet bij (belangrijke) beslissingen en keuzes op je werk.
Het tonen van emoties is zwak en negatief.
Dit zijn een handvol overtuigingen, beelden en ‘regels’ over emoties op het werk die we tijdens de leergang vaak horen van deelnemers. Hiermee wordt ontkend dat een organisatie een ‘emotionele plek’ is en dat bij interactie tussen mensen emoties zoals boosheid, schaamte of frustratie er gewoon bij horen. It’s a fact of life. Dat ontkennen maakt het lastig om effectief om te gaan met situaties die spannend zijn of wanneer de spanning oploopt.
Warm of koud
Terug naar de emoties. Deze ontstaan op het werk aan de lopende band. De positieve zoals blijheid en plezier, als ook de negatieve door tegenstellingen, onvrede, verschillende belangen, persoonlijke ‘allergieën’, (innerlijke) conflicten ga zo maar door. Vooral negatieve emoties kunnen de temperatuur behoorlijk laten oplopen en op den duur zelfs leiden tot een uitbarsting van frustraties en boosheid. Vaak vergezeld door heftige woorden-wisselingen en het nodige drama. En dat is precies wat de meeste mensen willen voorkomen. Vandaar de stelregel ‘emoties laat je thuis’. Maar dat betekent niet dat ze er niet zijn….
De temperatuur kan ook behoorlijk dalen door stilzwijgen, terugtrekgedrag, het negeren van irritatie(s), het inslikken van kwaadheid, mensen die een pantser om zich heen bouwen et cetera. Bij een implosie van emoties onstaat een koele, zakelijke sfeer en staan de relaties in de vriesstand. Het is net alsof deze ‘koude conflicten’ niet bestaan. Dat maakt ze moeilijk bespreekbaar, maar de emoties en spanningen zijn er wel…
Emoties onderdrukken = conflicten vermijden
Door het onderdrukken van (negatieve) emoties, vermijden we – ook – conflicten*. Emoties zijn signalen die aangeven dat het over iets belangrijks gaat, dat iets of iemand in conflict is. Door deze signalen weg te drukken of net te doen alsof ze er niet zijn, ontnemen we onszelf de kans om op tafel te leggen wat belangrijk voor ons is. Sommigen stellen dat je in het leven conflicten nodig hebt, omdat daarin je uitdagingen en antwoorden liggen. Door ze te vermijden maken we het eerder erger dan beter. Daar valt dus een wereld te winnen.
IJsberg
Mensen hebben de neiging om het negatieve gedrag van anderen toe te schrijven aan hun persoonlijkheid en hun positieve gedrag te verklaren in termen van de omstandigheden, terwijl we voor onszelf het tegenovergestelde doen. Fouten die we zelf maken wijten we aan omstandigheden waar we (zogenaamd) geen grip op hebben maar fouten die een ander maakt wijten we aan diens kwalijke persoonlijkheid en/of tekortschietende kwaliteiten. Dit verschijnsel heet cognitieve dissonantie. Vaak ontstaat hierdoor een patroon van wij tegen zij. Gedrag dat weer gedrag oproept dat weer gedrag oproept, ga zo maar door. Als je merkt dat je hierin bent beland, dan heb je de keuze om dit te doorbreken. Bijvoorbeeld door voorbij je eigen gelijk te kijken en in gesprek te gaan met de ander. Jij kan dan aangeven wat voor jou belangrijk is en het geeft jou zicht geven op wat maakt dat ander zich zo gedraagt. Andermans gedrag wordt vaak bepaald door omstandigheden en motieven waar we helemaal geen weet van hebben. We zien alleen maar de top van de ijsberg, maar zijn geneigd om deze top met de ijsberg zelf te verwarren.
Kans
Het is de uitdaging om emoties over onderlinge irritaties, tegengestelde belangen, (innerlijke) conflicten te leren zien als iets wat er bij samenwerken hoort en als nuttige informatie. Het kan je een hoop vertellen en duidelijk maken. Dit inzien en accepteren is de eerste stap. Helder hebben wat voor jou echt belangrijk is, weten wat je triggert en wat je op dat gebied nog te leren of uit te zoeken hebt is vervolgens van belang. Want als het dan spannend wordt, dan weet je waar het vandaag komt of wat het betekent en kan je je emoties op een constructieve manier te uiten. In gesprek te gaan in plaats van te kiezen voor de negatieve spiraal van opsparen, ontploffen of bevriezen. Dat vraagt moed en lef. De winst is dat dat ‘de druk van de ketel’ haalt en bovendien dat het je de mogelijkheid biedt om het maximale uit het moment te halen. Zo kun je emoties en conflicten benutten als een kans op verandering en verbinding. Wat heb jij nodig om dat aan te durven?
* We spreken van een conflict wanneer twee of meer partijen doelen nastreven, belangen hebben of waarden voorstaan die niet allemaal of volledig met elkaar te verenigen zijn.
